نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه تاریخ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
چکیده
عملیات سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران در جنگل‌های سیاهکل گیلان مورخ 19 بهمن 1349، نقطه آغاز نبرد مسلحانه گروه‌های چپ علیه حاکمیت محمدرضا پهلوی محسوب می‌شود. هرچند اولین عملیات چریک‌های فدایی خلق در روستا بنابه دلایلی به شکست انجامید و منجر به تغییر رویکرد سازمان به انجام فعالیت در شهر شد، اما عملیات سیاهکل به‌عنوان یک رویداد مهم در تاریخچه این سازمان ثبت و منشأ پیدایش حرکت‌های چریکی و قهرآمیز علیه حاکمیت پهلوی شد. شکلگیری عملیات چریکی سیاهکل رابطه تنگاتنگی با اجتماع دهقانی روستاهای گیلان از یکسو و جغرافیای طبیعی این ناحیه، ازسوی‌دیگر داشت. پژوهش حاضر بر آن است با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه‌ای و با هدف توضیح عوامل مؤثر بر عملیات پارتیزانی چریک‌های فدایی خلق علیه حاکمیت پهلوی، به این پرسش پاسخ دهد که چه عواملی باعث شدند تا سازمان فداییان خلق روستای سیاهکل را به‌عنوان نخستین مکان عملیات چریکی خود علیه رژیم محمدرضا پهلوی انتخاب کنند؟
یافته‌های پژوهش نشان میدهد که ساختار اجتماعی روستاهای گیلان که متشکل از جامعه دهقانی و روستایی بود، از یک طرف و موقعیت جغرافیایی گیلان، شرایط آب‌وهوایی و پوشش گیاهی انبوه و موقعیت جنگلی و کوهستانی این روستا ازسوی‌دیگر، در انتخاب روستای سیاهکل برای راه‌اندازی جنبش پارتیزانی از سوی چریک‌های فدای خلق مؤثر بود.
کلیدواژه‌ها
)