نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه فنی حرفه ای شریعتی. تهران. ایران.
چکیده
آب به‌عنوان یکی از بنیادیترین عنصر حیات، همواره در ساخت سکونت‌گاه‌ها و پیدایش تمدّنهای بشری نقشی اساسی داشته است. در ایران بنا به شرایط جغرافیایی و از جمله بارندگی اندک، به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک، شهرها و روستاها بیشتر پیرامون منابع آبی مانند قنات استقرار یافتهاند. قنات کارکردهای گوناگونی در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و مدیریّتی نواحی خشک و نیمه‌خشک کشور داشته است. یکی از روستاهایی که حیاتش به قنات بستگی دارد، روستای خیرآباد است. این روستا دارای چهار رشته قنات است. قنات دهنبره و قنات نو از معروف‌ترین قناتهای این روستا به‌شمار می‌روند و نقشی حیاتی در بقا، دوام و توسعه این روستا به‌خصوص در زمینه صنعت گردشگری دارند. این دو قنات در گذشته کارکردهای مختلفی چون تأمین آب شرب، آب کشاورزی، دامداری، شست‌وشو و آسیاب آبی داشته‌اند و امروزه نیز می‌توانند نقش بسیار مهمی در توسعه و پیشرفت این روستا در زمینه گردشگری و صنعت داشته باشند. این پژوهش به بررسی نقش، جایگاه و کارکرد قناتهای دهنبره و نو در توسعه و پیشرفت روستای خیرآباد در گذشته، حال و آینده پرداخته است. درضمن، این پژوهش از نظر هدف، بنیادی ـ کاربردی و از نظر ماهیت، تاریخی است. روش جمع‌آوری مطالب از نوع کتابخانه‌ای، اسنادی و میدانی (مشاهده و مصاحبه) است.
کلیدواژه‌ها
)