نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکتری مردم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران، ایران.
چکیده
مطالعه نقش خوانین و حاکمان روستاها در توسعه اقدامات عمرانی و آبادانی، به‌ویژه ساخت طاحونه یا آسیاب آبی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این جستار به بررسی نقش خوانین سرپنج در تأسیس و گسترش طاحونه‌ها در روستای سربندان اختصاص دارد. در این تحقیق تبیین می‌شود که خوانین سرپنج با درک صحیح از شاخصه‌های آبادانی و عمرانی، در جهت رشد اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی روستا با یکدیگر مشارکت داشته‌اند. روش‌شناسی این پژوهش کیفی بوده و به طور خاص از روش مردم‌نگاری برای انجام عملیات میدانی و فرایند جمع‌آوری اطلاعات بهره گرفته شده است. یافته‌های این پژوهش حاصل مشاهدات و مصاحبه با ۱۶ نفر از اهالی بومی روستای سربندان در سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ است. این مطالعه که با رویکرد سرمایه اجتماعی در توسعه روستایی انجام شده است، نشان می‌دهد طاحونه به عنوان یک سازه آبی، از سویی در عرصه معماری سنتی، نقش و کاربردی داشته که معرف بخشی از آثار تاریخی این روستا بوده است. از سوی دیگر، طاحونه در مصادیق فرهنگی (مانند ضرب‌المثل‌ها) نیز متجلی شده است. در نتیجه، می‌توان گفت خوانین سرپنج با افزایش سرمایه اجتماعی (شامل مشارکت، اعتماد و انسجام اجتماعی) توانسته‌اند به رشد و توسعه عمرانی روستا کمک کنند.
کلیدواژه‌ها
)