نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
2 دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
3 استادیار گروه تاریخ دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
چکیده
مسیر تجاری بندرعباس به لار، یکی از مهم‌ترین شریان‌های اقتصادی جنوب ایران در دوران صفوی، نقشی اساسی در تبادلات بازرگانی ایفا می‌کرد. این مسیر به‌واسطه اهمیت خود، محل عبور کاروان‌ها و بازرگانان بوده و روستاهای واقع در آن، به‌عنوان کانون‌های حیاتی در تأمین نیازهای کاروان‌ها عمل می‌کردند. با این حال، جایگاه این روستاها به‌عنوان عاملی تسهیل‌کننده تجارت کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بر پایه داده‌های کتابخانه‌ای، به بررسی موقعیت روستاهای این مسیر و تحولات آن از زمان تأسیس بندرعباسی تا برآمدن حکومت زندیه می‌پردازد. یافته‌ها نشان می‌دهد که این آبادی‌ها، به‌واسطه موقعیت جغرافیایی و فراهم‌کردن زیرساخت‌های مورد نیاز کاروان‌ها- که در قالب کاروانسراها و آب‌انبارها متجلی می‌شد- نقشی تعیین‌کننده در رونق تجارت این مسیر داشتند. با روی کار آمدن شاه عباس، تأسیس بندرعباسی و شکوفایی دادوستد، جایگاه این روستاها پررنگ‌تر شد. اما در پی آشفتگی‌های سیاسی اواخر عهد صفوی، هجوم افغان‌ها و ناامنی‌های ناشی از آن، کارکرد این مسیر رو به افول نهاد. در ادامه، مداخلات نظامی پس از سقوط صفویه از سوی افغان‌ها، افشاریان و سپس منازعات مدعیان محلی با زندیان، موجب تضعیف بیش‌ازپیش مسیر و در نهایت رکود کم‌سابقه و بازگشت‌ناپذیر روستاهای آن شد.
کلیدواژه‌ها
)