نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
2 دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران.
چکیده
صنعت نفت در دوره پهلوی دوم بهمثابه یک پدیده محوری، تأثیرات عمیقی بر ساختار اقتصادی و اجتماعی جامعه روستایی ایران بر جای گذاشت. در این دوره، درآمدهای حاصل از نفت از طریق اجرای برنامههای عمرانی، ابعاد گوناگونی از توسعه را در حوزههای مختلف تحت تأثیر قرار داد. با این حال، در برنامههای عمرانی سوم تا پنجم، بهدلیل شیوههای تخصیص درآمدهای نفتی و اولویتبندیهای متفاوت، حوزه عمران روستایی از اولویت کمتری برخوردار بود. در همین راستا، این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل نقش و تأثیر برنامههای عمرانی سوم تا پنجم بر توسعه و نوسازی جامعه روستایی، و مقایسه سهم تخصیصیافته به این بخش در قیاس با سایر بخشها تدوین شده است. این تحقیق با اتخاذ روش تحقیق تاریخی و رویکرد توصیفی-تحلیلی، و با تکیه بر منابع، اسناد تاریخی، و آمار و ارقام رسمی، در پی پاسخ به این پرسش است که درآمدهای نفتی در طول این برنامههای عمرانی چه تأثیراتی بر توسعه جامعه روستایی گذاشته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که برنامههای توسعه در حوزه عمران روستایی، در مقایسه با ابعاد مختلف توسعه در سایر حوزهها، در دستیابی به اهداف کمی و کیفی تعیینشده موفق نبودند. ابهام در سیاستگذاریها، کاهش سرمایهگذاری در بخش روستایی، کمبود امکانات، و ناهماهنگیهای اجرایی در طول برنامههای سوم تا پنجم توسعه عمرانی، منجر به کاهش تولید و اشتغال روستایی و در نهایت، تشدید مهاجرت روستاییان به شهرها گردید.
کلیدواژهها
)