فصلنامه تاریخ روستا و روستانشینی در ایران و اسلام

بررسی نقش کلیسا در ارتقاء زندگی روستانشینان ارمنی ایران با تکیه بر روستاهای ولایات آذربایجان و اصفهان در دوره قاجار

عباس اقبال مهران؛ محمد رضا علم؛ آرسن آواکیان

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1403، صفحه 1-25

https://doi.org/10.30479/hvri.2024.3760

چکیده

کلیسا به‌عنوان نماد هویت فرهنگی و مذهبی ارمنیان، نقش کلیدی در حفظ زبان، فرهنگ، سنت‌ها و تداوم حیات روستاییان ارمنی در ایران ایفا کرده است. این نهاد، علاوه بر تأمین نیازهای مذهبی و برگزاری آیین‌های ... بیشتر کلیسا به‌عنوان نماد هویت فرهنگی و مذهبی ارمنیان، نقش کلیدی در حفظ زبان، فرهنگ، سنت‌ها و تداوم حیات روستاییان ارمنی در ایران ایفا کرده است. این نهاد، علاوه بر تأمین نیازهای مذهبی و برگزاری آیین‌های خاص، به‌عنوان مرکزی اجتماعی، آموزشی و حمایتی نیز عمل می‌کرد. روحانیون کلیسا به‌عنوان راهنمایان معنوی و مشاوران اجتماعی به روستاییان در مواجهه با مسائل مختلف یاری می‌رساندند. این ارتباط نزدیک میان کلیسا و جامعه ارمنی موجب شد تا روستاییان ارمنی بتوانند هویت خود را حفظ کرده و در برابر چالش‌ها و بحران‌های گوناگون مقاومت نمایند. این پژوهش درصدد است با رویکردی توصیفی-تحلیلی به پرسش‌های زیر پاسخ دهد: 1- کلیسا چه نقشی در تداوم زندگی روستاییان ارمنی در ایران ایفا کرده است؟ 2- روستاییان ارمنی چه نقش و کارکردی در جامعه ایران بر عهده داشته‌اند؟یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که کلیسا به‌عنوان نهادی دینی در مسیحیت، یگانه عامل پیونددهنده روستاییان ارمنی و همچنین واسطه ارتباطات آنان با حکومت ایران بوده است. در دوره‌های مختلف، علی‌رغم ضعف ساختاری و نظارتی حکومت مرکزی، اربابان و حکام محلی در ولایت‌های آذربایجان و اصفهان به استثمار و چپاول دارایی‌های روستاییان ارمنی می‌پرداختند. کلیسا، به‌منظور بهبود شرایط زندگی و تداوم حیات روستاییان ارمنی در این مناطق، سیاست‌های خاصی را به اجرا می‌گذاشت. این سیاست‌ها با هدف ایجاد همزیستی پایدار میان مسلمانان و مسیحیان پی‌ریزی شده بود و جلب حمایت حکومت‌های ایرانی را نیز در نظر داشت.

برنامه‌ریزی محله‌محور در سکونتگاه‌های روستایی جدید دوره اسلامی (مورد مطالعه: کشورهای ایران، عراق و مصر)

وحید ریاحی؛ سید محمد حسین موسوی پور

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1403، صفحه 27-52

https://doi.org/10.30479/hvri.2024.3761

چکیده

سابقه مکانیابی و احداث نخستین سکونتگاه‌ها، شامل نوکردها (روستاها) و شهرهای جدید با طراحی از پیش‌تعیین‌شده، به دوره مهندسی ایرانی و سپس مهندسان دوره اسلامی بازمی‌گردد. این فرآیند، قرن‌ها پیش در فلات ... بیشتر سابقه مکانیابی و احداث نخستین سکونتگاه‌ها، شامل نوکردها (روستاها) و شهرهای جدید با طراحی از پیش‌تعیین‌شده، به دوره مهندسی ایرانی و سپس مهندسان دوره اسلامی بازمی‌گردد. این فرآیند، قرن‌ها پیش در فلات ایران و بین‌النهرین آغاز شد و با مکانیابی هوشمندانه، طراحی هدفمند محلات و رویکرد محله‌محوری، پایه‌ای برای توسعه سکونتگاه‌های جدید ایجاد کرد. این رویکرد ابتدا در روستاها و سپس در شهرها، نخستین نمونه از برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های جدید محسوب می‌شود. الهام از تجربه‌های اجتماعی پیامبر اکرم (ص) در سازمان‌دهی مکه و مدینه و تداوم آن پس از رحلت ایشان، نقش کلیدی در تسری مفهوم محله‌محوری به سکونتگاه‌های اولیه مسلمانان داشت. مقاله حاضر با هدف مرور تجربه‌های نخستین مکانیابی و ایجاد سکونتگاه‌های جدید در ایران و بین‌النهرین و تبیین تمرکز مسلمانان بر محوریت محله در برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های روستایی و شهری در دهه‌های اولیه اسلامی، انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد: نخست، گزارش‌های جغرافیدانان و مورخان مسلمان درباره تحقیقات محلات (خطط‌نگاری)، ادبیات ارزشمندی درباره مکانیابی و توسعه سکونتگاه‌ها ارائه کرده است. دوم، قرن‌ها پیش از تجربیات اروپایی‌ها، سکونتگاه‌هایی در ایران و بین‌النهرین بر پایه منابع آب و بنیان‌های اکولوژیک طراحی و ساخته شده‌اند. سوم، محله‌محوری نقشی اساسی در امنیت، کیفیت زندگی، دسترسی به خدمات و توسعه سکونتگاه‌ها در اوایل دوره اسلامی داشته است.

تحلیل دلائل ناکامی جنبش روستائیان گیلان در تحولات سیاسی و اجتماعی عصر مشروطه

عباس پناهی؛ رضا علیزاده

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1403، صفحه 53-76

https://doi.org/10.30479/hvri.2025.21628.1061

چکیده

زمینه و بستر جنبش دهقانی در گیلان عصر مشروطه ریشه در ساختار جغرافیایی، نظام زمینداری و بیداری اجتماعی در سال‌های منتهی به تحولات عصر مشروطیت در ایران، به‌ویژه گیلان دارد. کشاورزی و اقتصاد پررونق گیلان ... بیشتر زمینه و بستر جنبش دهقانی در گیلان عصر مشروطه ریشه در ساختار جغرافیایی، نظام زمینداری و بیداری اجتماعی در سال‌های منتهی به تحولات عصر مشروطیت در ایران، به‌ویژه گیلان دارد. کشاورزی و اقتصاد پررونق گیلان موجب توجه ویژه حکومت‌ها به این سرزمین از دوره صفویه تا قاجار شد. این وضعیت، به نظر می‌بایست منجر به بهبود معیشت روستائیان می‌شد، اما تسلط اربابان بر رعایا از یک سو و فشارهای مالیاتی حکومت از سوی دیگر، فقر و محرومیت روزافزون آنان را رقم زد. علاوه‌براین، نفوذ سیاسی روسیه در گیلان و فعالیت بازرگانان تحت حمایت روس‌ها، موجب توجه سرمایه‌داران روسی به این منطقه گردید. در نتیجه، گیلان به تنها ایالتی در ایران بدل شد که به تناوب، شاهد شکل‌گیری جنبش‌های بزرگ دهقانی علیه اربابان و حکومت بود. استقرار نظام پارلمانی و اعلام مشروطیت، در عمل نیز نتوانست رعایا را از شرایط مصیبت‌بار نظام ارباب‌رعیتی رهایی بخشد. با این حال، بیداری اجتماعی که در این دوران ایجاد شده بود، موجب آگاهی رعایا نسبت به حقوق خود گردید. آنان، پس از ناامیدی از تحقق اعتراضاتشان، اقدام به شکل‌دادن به جنبش‌های متعددی برای بهبود شرایط موجود و الغای نظام ارباب‌رعیتی و برخی رسوم مرتبط با آن کردند. مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش‌ها است که: چه عواملی موجب ناکامی جنبش‌های دهقانی گیلان در عصر مشروطه بوده است؟ و مجلس شورای ملی در برابر خواسته‌های دهقانان گیلانی چه رویکردی داشته است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین دلیل خیزش‌های مکرر گیلانیان، تحمیل شرایط سخت زندگی توسط اربابان بر دهقانان بوده است. این پژوهش با استفاده از روش تاریخی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی انجام شده است.

راستی‏آزمایی متقابل اسناد و شواهد شفاهی در بازنمایی تاریخ خاندانی (مورد مطالعه: طایفه جورسِری روستای نِشِل)

علی رستم نژاد نشلی

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1403، صفحه 77-120

https://doi.org/10.30479/hvri.2025.21387.1055

چکیده

یکی از روش‌های مهم برای بازنمایی تاریخ خاندانی و طایفه‌ای روستاها، مصاحبه‌های تاریخ شفاهی است. روایت‌های شفاهی، منابع ارزشمندی برای ترسیم تاریخ اجتماعی چندوجهی روستاها، به‌ویژه تاریخ و شجره طایفه‌ها، ... بیشتر یکی از روش‌های مهم برای بازنمایی تاریخ خاندانی و طایفه‌ای روستاها، مصاحبه‌های تاریخ شفاهی است. روایت‌های شفاهی، منابع ارزشمندی برای ترسیم تاریخ اجتماعی چندوجهی روستاها، به‌ویژه تاریخ و شجره طایفه‌ها، هستند؛ با این حال، این روایت‌ها گاهی تحت تأثیر رقابت‌های طایفه‌ای یا گفتمان‌های محلی قرار گرفته و به افسانه‌سرایی یا بزرگنمایی و کوچک‌نمایی شخصیت‌ها و رویدادها منجر می‌شوند. برای ارزیابی صحت این روایت‌ها، راستی‌آزمایی آنها با منابع مستند، نظیر اسناد خاندانی و خانوادگی، ضروری است. روستای نشل از هشت طایفه و نُه خاندان مستقل تشکیل شده است. این مقاله، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بررسی اسناد و روایت‌های شفاهی، به‌دنبال پاسخ به دو پرسش کلیدی است: نقش اسناد و شواهد شفاهی در بازنمایی پیشینه تاریخی و شجره طایفه جورسری نشل چیست؟ و چگونه راستی‌آزمایی این منابع می‌تواند به ترسیم دقیق‌تر شجره طایفه جورسری کمک کند؟ طایفه جورسری، یکی از هشت طایفه روستای نشل، از بیست خاندان تشکیل شده است. روایت‌های شفاهی درباره این طایفه، صرفاً اطلاعاتی محدود به سه نسل پیشین و عمدتاً تا اواخر دوره قاجاریه ارائه می‌دهند. در مقابل، اسنادی نظیر وقف‌نامه‌ها، مبایعه‌نامه‌ها، عقدنامه‌ها و صلح‌نامه‌ها قدمت حضور نیاکان این طایفه را تا دوره افشاریه اثبات می‌کنند و گسیختگی‌ها و اشتباهات روایت‌های شفاهی را اصلاح کرده‌اند. همچنین، داده‌های اسناد، روابط نسبی خاندان‌های طایفه جورسری را در شاخه‌های بالای شجره شفاف‌تر کرده‌اند.

گونه‌شناسی بافت روستاهای کوهپایه‌ای ایران (روستای دشتک استان فارس)

بهزاد وثیق

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1403، صفحه 121-144

https://doi.org/10.30479/hvri.2025.21477.1057

چکیده

عوامل طبیعی و انسانی، از جمله ویژگی‌های اقلیمی، زمینه‌های فرهنگی، نوع معیشت و سایر عوامل متنوع، سبب شکل‌گیری دو گونه بافت روستایی در ایران شده‌اند: زمین‌های مسطح و بافت‌های کوهپایه‌ای. انتظام بافت ... بیشتر عوامل طبیعی و انسانی، از جمله ویژگی‌های اقلیمی، زمینه‌های فرهنگی، نوع معیشت و سایر عوامل متنوع، سبب شکل‌گیری دو گونه بافت روستایی در ایران شده‌اند: زمین‌های مسطح و بافت‌های کوهپایه‌ای. انتظام بافت در روستاهای کوهپایه‌ای ایران عمدتاً به صورت پلکانی با چیدمان بام‌-‌حیاط دیده می‌شود. با این‌حال، برخی از روستاهای کوهپایه‌ای ویژگی‌هایی متفاوت از این الگوی غالب دارند. در این تحقیق، با تمرکز بر روستای دشتک، تلاش شده است نسبت توده به فضای ابنیه و نحوه انتظام آن بررسی شده و تفاوت‌های آن با نمونه‌های غالب تحلیل شود. روش تحقیق این پژوهش، مبتنی بر مطالعات میدانی است و با تأکید بر روستای دشتک، اطلاعات لازم از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات مستقیم گردآوری شده است. هدف تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر در شکل‌گیری فرم خاص بافت معماری روستای دشتک است. در مرحله اول، نقشه خانه‌های روستا از طریق بررسی میدانی برداشت شد. از میان خانه‌های موجود، تنها خانه‌هایی که ارزش تاریخی داشتند، اسناد معتبر مرتبط با آن‌ها موجود بود و امکان بازدید مکرر فراهم بود، انتخاب و تحلیل شدند. بررسی انتظام معماری، چینش توده و فضا، و نوع دسترسی‌ها نشان داد که وجود حیاط مرکزی در کنار الگوی بام‌-‌حیاط نشان‌دهنده نوعی گونه خاص در انتظام بافت روستایی کوهپایه‌ای است. این چینش را می‌توان به عواملی مانند دفع بادهای نامطلوب، ایجاد مرز خصوصی در برابر عرصه عمومی بام‌-‌حیاط، و ضرورت دسترسی ثانویه در مواقع اضطراری (از طریق ایوان‌های شرقی و غربی) نسبت داد.

واکاوی نقش خوانین سرپنج در تأسیس و گسترش ئِاش(طاحونه) روستای سربندان

فاطمه شعبانی

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1403، صفحه 145-177

https://doi.org/10.30479/hvri.2025.21426.1056

چکیده

مطالعه نقش خوانین و حاکمان روستاها در توسعه اقدامات عمرانی و آبادانی، به‌ویژه ساخت طاحونه یا آسیاب آبی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این جستار به بررسی نقش خوانین سرپنج در تأسیس و گسترش طاحونه‌ها ... بیشتر

حیات روستایی ایران در دوره افغان‌ها (1142‌ـ 1135 هـ‌.‌ ق)

دوره 1، شماره 1 ، تیر 1402، ، صفحه 85-99

https://doi.org/10.30479/hvri.2023.19197.1015

چکیده

با حمله افغانها به ایران در سال 1135 ه.ق و سقوط سلسله صفویه، وضعیت بسیار آشفتهای بر کشور حکمفرما شد. در آن زمان، به دلیل خلاء قدرت به وجود آمده، روسها و عثمانیها نیز از فرصت استفاده کرده و هر کدام ... بیشتر با حمله افغانها به ایران در سال 1135 ه.ق و سقوط سلسله صفویه، وضعیت بسیار آشفتهای بر کشور حکمفرما شد. در آن زمان، به دلیل خلاء قدرت به وجود آمده، روسها و عثمانیها نیز از فرصت استفاده کرده و هر کدام بخشهایی از مناطق شمالی و غربی ایران را اشغال کردند و کشور به چند منطقه زیر سلطه بیگانگان و نیروهای شورشی تقسیم شد و تا زمان پیروزی نادر شاه بر این گروهها و اخراج آنها از کشور، وضعیت بسیار آشفته و بحرانی بود. در این میان، روستاییان در زمان شورش و حمله افغانها و دیگر گروههای مهاجم و دست به دست شدن قدرت در بین آنها، بیشترین آسیب را متحمل شدند و حیات اقتصادی و اجتماعی آنها با شرایط نابسامانی روبهرو شد. هدف پژوهش حاضر بررسی حیات روستایی ایران در دوره حکومت افغانها در ایران در فاصله زمانی 1135 تا 1142 ه.ق است. این نوشتار با تکیه بر منابع اصلی دوره مورد نظر و با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد حمله افغانها و دیگر مهاجمان به روستاها و قتل و غارت روستاییان، تخریب شبکههای آبیاری، گرفتن مالیاتهای سنگین از روستاییان، فقدان ثبات سیاسی، پیدایش مراکز متعدد قدرت و جنگ آنها با یکدیگر و کاهش جمعیت روستایی در نتیجهی قتل و فرار آنها از روستاها، منجر به رکود و انحطاط حیات روستایی ایران در دورهی افغان‌ها شد.با حمله افغانها به ایران در سال 1135 ه.ق و سقوط سلسله صفویه، وضعیت بسیار آشفتهای بر کشور حکمفرما شد. در آن زمان، به دلیل خلاء قدرت به وجود آمده، روسها و عثمانیها نیز از فرصت استفاده کرده و هر کدام بخشهایی از مناطق شمالی و غربی ایران را اشغال کردند و کشور به چند منطقه زیر سلطه بیگانگان و نیروهای شورشی تقسیم شد و تا زمان پیروزی نادر شاه بر این گروهها و اخراج آنها از کشور، وضعیت بسیار آشفته و بحرانی بود. در این میان، روستاییان در زمان شورش و حمله افغانها و دیگر گروههای مهاجم و دست به دست شدن قدرت در بین آنها، بیشترین آسیب را متحمل شدند و حیات اقتصادی و اجتماعی آنها با شرایط نابسامانی روبهرو شد. هدف پژوهش حاضر بررسی حیات روستایی ایران در دوره حکومت افغانها در ایران در فاصله زمانی 1135 تا 1142 ه.ق است. این نوشتار با تکیه بر منابع اصلی دوره مورد نظر و با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد حمله افغانها و دیگر مهاجمان به روستاها و قتل و غارت روستاییان، تخریب شبکههای آبیاری، گرفتن مالیاتهای سنگین از روستاییان، فقدان ثبات سیاسی، پیدایش مراکز متعدد قدرت و جنگ آنها با یکدیگر و کاهش جمعیت روستایی در نتیجهی قتل و فرار آنها از روستاها، منجر به رکود و انحطاط حیات روستایی ایران در دورهی افغان‌ها شد.

شکل گیری جوامع روستایی در ماوراالنهر سده های میانه

دوره 1، شماره 2 ، مهر 1402، ، صفحه 65-89

https://doi.org/10.30479/hvri.2024.19569.1017

چکیده

منطقه ماوراءالنهر از روزگاران کهن شاهد ظهور و تکامل جوامع روستایی بود. زندگی روستانشینی در این منطقه بنا به تنوع جغرافیایی و اقلیمی، جریان رخدادهای سیاسی و اجتماعی، جایگاه خاص در اقتصاد فرامنطقه‌ای، ... بیشتر منطقه ماوراءالنهر از روزگاران کهن شاهد ظهور و تکامل جوامع روستایی بود. زندگی روستانشینی در این منطقه بنا به تنوع جغرافیایی و اقلیمی، جریان رخدادهای سیاسی و اجتماعی، جایگاه خاص در اقتصاد فرامنطقه‌ای، از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردار بوده است. مطالعه تاریخ روستاییِ قلمرو ماوراءالنهر، دانشی غنی در زمینه الگوهای دخیل در فرایند شکل‌گیری، تحول و تکامل و درنهایت، افول روستاها در اختیار محققان تاریخ اجتماعی قرار می‌دهد. یک بُعد مهم در مطالعات جوامع روستایی، بررسی فرایند پیدایش و استقرار جامعه روستایی است. بازشناسی عوامل مؤثر در این روند به شناخت عمیق‌تر مناسبات روستایی و تحولات بعدی آن مدد می‌رساند. در این پژوهش با تمرکز بر سؤال اصلی تحقیق درباره چگونگی شکل‌گیری روستاها در منطقه ماوراءالنهر، چنین فرض شد که روستاها در این منطقه بنا به مدل‌های مختلف شکل گرفته و مستقر شده‌اند؛ ازاین‌رو، در جریان رشد و تکامل بعدی خود از تنوعی در ماهیت و مناسبات اقتصادی ـ اجتماعی برخوردار شده‌اند. دستاورد پژوهش حکایت از این داشت که برخلاف ساده‌سازی‌های نظریه‌های مشهور درباره ریشه‌های شکل‌گیری جامعه روستایی، در ماوراءالنهر مجموعه‌ای از عوامل گوناگون در پیدایش روستاها ایفای نقش کرده‌اند. این پژوهش درباره تاریخ اجتماعی روستا در ایران با رویکرد کیفی سازمان‌دهی شد و برای شناسایی اطلاعات، پردازش داده‌ها و تبیین مقوله‌های اصلی، از روش تحلیل محتوا استفاده شد.

نظام آبیاری اراضی کشاورزی و باغی در دوران سلجوقیان مطابق با نظریه استبداد شرقی ویتفوگل

دوره 1، شماره 3 ، دی 1402، ، صفحه 127-149

https://doi.org/10.30479/hvri.2024.18015.1001

چکیده

این نوشتار اقدامات و چگونگی عملکرد سلجوقیان را در نظام آبیاری اراضی زراعی و باغی شرح میدهد. سرزمین ایران به‌خاطر وسعت و تنوع اقلیمی خاص، در میان سرزمین‌های اسلامی از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ نیمۀ ... بیشتر این نوشتار اقدامات و چگونگی عملکرد سلجوقیان را در نظام آبیاری اراضی زراعی و باغی شرح میدهد. سرزمین ایران به‌خاطر وسعت و تنوع اقلیمی خاص، در میان سرزمین‌های اسلامی از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ نیمۀ جنوبی و برخی از مناطق شرقی ایران، به‌سبب کمبود بارندگی و نیز اقلیم گرمسیری، همواره مشکلاتی را برای کشاورزان در طول تاریخ ایجاد کرده است که حاکمان سلجوقی هم از این قاعده مستثنی نبودند و با توجه به اینکه عایدات حاصل از زراعت برای آنان حیاتی بود؛ بنابراین به‌ناچار تمهیداتی را اندیشیدند. در همین راستا این سؤال مطرح می‌شود که عملکرد سلجوقیان در مدیریت نظام آبیاری چگونه بود؟ فرضیۀ حاصله چنین است که سلاجقه با توجه به شرایط اقلیمی و نیز اولویت بخشیدن به مناطق کم‌آبی که از نظر اقتصادی مهمتر بودند، مسئلۀ کمبود آب را مدیریت نمودند. این مقاله با بهرهگیری از روش پژوهش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل، طبق نظریۀ ویتفوگل ابعاد و زوایای موضوع را بررسی مینماید. یافتههای تحقیق نشان می‌دهد که سلاجقه در اکثر مواقع، به‌ویژه در عصر انحطاط، تنها در نقاطی به حفر چاه و احداث قنات میپرداختند که محصولات خاص و کمیابی، مثل برخی از میوه‌های گرمسیری را پرورش میدادند؛ زیرا فروش چنین محصولاتی باعث میشد تا عایدات بیشتری وارد خزانۀ سلطان سلجوقی شود و تا حدودی کسری نقدینگی جبران گردد. بااین‌حال هزینۀ هنگفت وسایل آبیاری اراضی بر عهدۀ زارعان بود که باعث نارضایتی آنان شده بود.

ارزیابی عملکرد خانه فرهنگ روستایی در دوره پهلوی با تکیه بر اسناد مطالعه موردی استان اصفهان(1347ـ1357ه.ش)

دوره 1، شماره 1 ، تیر 1402، ، صفحه 1-30

https://doi.org/10.30479/hvri.2023.19144.1014

چکیده

خانۀ فرهنگ روستایی، یکی از نهادهایی بود که در دورۀ پهلوی، زیر نظر وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی، برای ارتقای سطح زندگی روستاییان، آبادانی مملکت و تقویت حس مسئولیت اجتماعی، در اغلب شهرهای ایران ... بیشتر

بحران قحطی و خشکسالی در مناطق روستایی بوشهر؛ بازتاب، اقدامات و پیامدها( 1317- 1323 ش)

دوره 1، شماره 1 ، تیر 1402، ، صفحه 31-55

https://doi.org/10.30479/hvri.2023.19081.1011

چکیده

یکی از مسائل تاریخ معاصر ایران، بحران قحطی فراگیر در اواخر دورۀ پهلوی اول تا اوایل دورۀ محمدرضاشاه بود. هم‌زمانی این پدیده با جنگ جهانی دوم و اشغال کشور توسط متفقین بر شدت این بحران افزود. این مسئله در ... بیشتر

تعداد دوره‌ها	2
تعداد شماره‌ها	6
تعداد مقالات	36
تعداد نویسندگان	61
تعداد مشاهده مقاله	78,640
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	12,876
نسبت مشاهده بر مقاله	2184.44
نسبت دریافت فایل بر مقاله	357.67
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	78
تعداد مقالات رد شده	26
درصد عدم پذیرش	33
تعداد مقالات پذیرفته شده	36
درصد پذیرش	46
زمان پذیرش (روز)	126
تعداد پایگاه های نمایه شده	7
تعداد داوران	171

فصلنامه تاریخ روستا و روستانشینی در ایران و اسلام

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 2 (1403)

دوره 1 (1402)

بررسی نقش کلیسا در ارتقاء زندگی روستانشینان ارمنی ایران با تکیه بر روستاهای ولایات آذربایجان و اصفهان در دوره قاجار

چکیده

برنامه‌ریزی محله‌محور در سکونتگاه‌های روستایی جدید دوره اسلامی (مورد مطالعه: کشورهای ایران، عراق و مصر)

چکیده

تحلیل دلائل ناکامی جنبش روستائیان گیلان در تحولات سیاسی و اجتماعی عصر مشروطه

چکیده

راستی‏آزمایی متقابل اسناد و شواهد شفاهی در بازنمایی تاریخ خاندانی (مورد مطالعه: طایفه جورسِری روستای نِشِل)

چکیده

گونه‌شناسی بافت روستاهای کوهپایه‌ای ایران (روستای دشتک استان فارس)

چکیده

واکاوی نقش خوانین سرپنج در تأسیس و گسترش ئِاش(طاحونه) روستای سربندان

چکیده

حیات روستایی ایران در دوره افغان‌ها (1142‌ـ 1135 هـ‌.‌ ق)

چکیده

شکل گیری جوامع روستایی در ماوراالنهر سده های میانه

چکیده

نظام آبیاری اراضی کشاورزی و باغی در دوران سلجوقیان مطابق با نظریه استبداد شرقی ویتفوگل

چکیده

ارزیابی عملکرد خانه فرهنگ روستایی در دوره پهلوی با تکیه بر اسناد مطالعه موردی استان اصفهان(1347ـ1357ه.ش)

چکیده

بحران قحطی و خشکسالی در مناطق روستایی بوشهر؛ بازتاب، اقدامات و پیامدها( 1317- 1323 ش)

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

.

..

ابر واژگان